Pokazywanie „niewidzialnego”, kolekcje poradzieckie i poniemieckie, problemy mniejszości etnicznych i łupy wojenne w muzeach – te i wiele innych tematów poruszono podczas II Dorocznej Konferencji Muzealnej Stowarzyszenia Muzealników Polskich „Trudne dziedzictwo”, w której uczestniczyliśmy.

Konferencja odbyła się w dniach 11 – 12 marca w Białymstoku. Wzięło w niej udział około 160 muzealników, naukowców i samorządowców z całego kraju. Podczas dwudniowych obrad poruszono wiele tematów związanych z szeroko pojętym trudnym dziedzictwem, które – jak podkreślali organizatorzy – jest zjawiskiem wielokrotnie spotykanym w świecie kultury. Dotyczy nie tylko wymiernych aspektów pracy muzealnika (czyli np. budzących kontrowersje kolekcji), ale też tych mniej „namacalnych”, jak choćby odmiennego postrzegania faktów historycznych czy walki ze stereotypami.

W trakcie konferencji odbyliśmy szereg ciekawych rozmów związanych nie tylko bezpośrednio z jej tematyką, ale też poświęconych narzędziom, które oferujemy muzealnikom, by ułatwić im zmagania z „trudnym dziedzictwem”. Nasz system wyposażony jest w funkcjonalności, które mogą w tym pomóc:

• Wartościowanie. Przy gromadzeniu wspomnień, opisów, interpretacji zdarzeń z przeszłości często natykamy się na bardzo zróżnicowane podejście do tego samego zagadnienia. Przy gromadzeniu materiałów archiwalnych i próbie opracowania zagadnienia z zamiarem zachowania maksymalnego obiektywizmu, konieczne jest porównanie przekazów różnych stron. W naszym systemie opisom muzealiów, archiwów i pozycji bibliograficznych można nadać określone cechy i dołączyć wersje alternatywne.

• Archiwum słowa mówionego to część modułu Archiwa pozwalająca na ewidencjonowanie plików dźwiękowych (np. nagranych wspomnień, relacji) czy plików wideo (wywiadów, reportaży). Moduł pozwala także na udostępnianie nagrań na stronie www.

• Straty wojenne. Każdy obiekt może tu być opisany bardzo szczegółowo, także w języku obcym. System pozwala na dołączenie do obiektu nieograniczonej ilości plików, co ułatwia jego weryfikację. Moduł współpracuje ze stroną www.
• Wydarzenia, lekcje. Edukacja stała się jedną z głównych aktywności muzealników i to niezależnie od wieku osób odwiedzających muzeum. Organizacja imprez i lekcji muzealnych jest szczególnie ważna w przypadku muzeów, które w związku ze specyfiką swojej działalności dysponują niewielką ilością eksponatów, ich ekspozycje mogą budzić różne, nie zawsze pozytywne emocje, lub tych, które odwiedzane są w głównie przez najmłodsze pokolenia. W organizacji wszystkich tego typu wydarzeń pomaga moduł „Wydarzenia, lekcje”, który pozwala szczegółowo zaplanować dany event, a także szybko i łatwo opublikować powiązane z nim materiały na stronie internetowej. Wiele funkcji tego modułu dostępnych jest w formie aplikacji na telefon, co znacznie ułatwia pracę osobom bezpośrednio zaangażowanym w organizację danej imprezy.